Bất kỳ ai cũng có thể bị đau tai, nhưng trẻ em là nhóm đối tượng thường gặp nhất. Đau tai có thể do nhiễm trùng, chấn thương, tắc nghẽn ở các phần khác nhau của tai hoặc do vấn đề về xoang, răng, hàm. Vậy đâu là dấu hiệu đau tai dễ nhận biết và cách phòng ngừa như thế nào cho hiệu quả?
Bất kỳ ai cũng có thể bị đau tai, nhưng trẻ em là nhóm đối tượng thường gặp nhất. Đau tai có thể do nhiễm trùng, chấn thương, tắc nghẽn ở các phần khác nhau của tai hoặc do vấn đề về xoang, răng, hàm. Vậy đâu là dấu hiệu đau tai dễ nhận biết và cách phòng ngừa như thế nào cho hiệu quả?
Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu có các biểu hiện: cơn đau tai kéo dài và ngày càng đau nặng hơn, có chất lỏng chảy ra từ tai, giảm thính giác, sốt, đang bị tiểu đường hoặc hệ thống miễn dịch bị suy giảm, trẻ dưới 2 tuổi bị đau tai.
Nhiều nghiên cứu khoa học chứng minh khả năng tạo miễn dịch, tăng cường sức đề kháng hệ hô hấp bảo vệ lá phổi, đẩy lùi bệnh viêm phổi khi tiêm đồng thời vắc xin Covid-19 cùng với vắc xin phòng bệnh do phế cầu khuẩn, vắc xin phòng cúm, ho gà, uốn ván, bạch hầu… Ngay khi xuất hiện triệu chứng ho, sốt, khó thở… ngoài việc nghĩ tới Covid-19, người bệnh cần lưu tâm đến bệnh viêm phổi và đến ngay bệnh viện, cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác, tránh các trường hợp đáng tiếc xảy ra.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo các loại vắc xin phòng viêm phổi mà trẻ em và người lớn, đặc biệt đối tượng yếu thế cần tiêm ngay thời điểm này gồm:
Tại Việt Nam, Hệ thống tiêm chủng VNVC luôn nỗ lực cung ứng đầy đủ các loại vắc xin quan trọng và chất lượng bậc nhất cho người dân, đặc biệt là các loại vắc xin phòng viêm phổi, đặc biệt vắc xin Phế cầu Prevenar-13, vắc xin Pneumovax 23 (Mỹ) hot nhất, bảo vệ phổi trong giai đoạn giao mùa cho trẻ em và người lớn, người cao tuổi, người có bệnh nền.
Tất cả các loại vắc xin đều được VNVC nhập khẩu chính hãng từ các hãng dược phẩm danh tiếng hàng đầu thế giới và bảo quản trong hệ thống kho lạnh đạt tiêu chuẩn quốc tế GSP, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người sử dụng. VNVC có hệ thống dây chuyền bảo quản lạnh chuyên dụng quy mô nhất với hệ thống kho lạnh tổng và kho lạnh đạt chuẩn GSP tại tất cả các trung tâm tiêm chủng. Hệ thống tiêm chủng này đang nỗ lực mở rộng nhiều trung tâm đến các địa phương vùng sâu vùng xa để người dân được tiêm chủng vắc xin an toàn, chất lượng, chi phí hợp lý và bình ổn giá.
Nhiều tổ chức về sức khỏe cộng đồng quốc tế gọi bệnh viêm phổi là “dịch bệnh bị lãng quên” vì đang có hàng triệu người chủ quan hoặc lầm tưởng về mức độ nguy hiểm của bệnh. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ bị viêm phổi, trong đó trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai,… là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nên có tỷ lệ lây nhiễm viêm phổi rất cao, biến chứng nặng nề, điều trị kéo dài, với tỷ lệ tử vong cao. BS.CKI Bạch Thị Chính đã đưa ra các nhóm đối tượng có nguy cơ cao, dễ bị đe dọa bởi viêm phổi nhiều nhất:
Trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là đối tượng dưới 2 tháng tuổi với hệ hô hấp và hệ miễn dịch còn non nớt, chưa hoàn thiện nên có nguy cơ mắc và tử vong do viêm phổi cao nhất. Thống kê của WHO, viêm phổi trẻ em gây ra cái chết của gần 800.000 trẻ trên thế giới, trong đó có đến 22% là trẻ từ 1-5 tuổi, đây là con số đáng báo động khi trẻ em hoàn toàn có thể được bảo vệ khỏi bệnh viêm phổi bằng các biện pháp can thiệp đơn giản như chủng ngừa vắc xin, được điều trị bằng thuốc và chăm sóc công nghệ thấp, chi phí thấp.
Người già, người lớn tuổi hội tụ rất nhiều các yếu tố nguy cơ đặc thù thúc đẩy và làm tăng tỷ lệ mắc bệnh viêm phổi như sức khỏe và hệ thống miễn dịch suy yếu, đồng mắc nhiều bệnh lý mãn tính (COPD, hen suyễn, đái tháo đường, tim mạch,…), chức năng phổi giảm theo tuổi tác, khả năng thích nghi kém và sự tác động của nhiều có yếu tố có hại (nghiện thuốc lá, thuốc lào, bia rượu). Người lớn tuổi mắc viêm phổi nếu không phát hiện sớm, điều trị kịp thời rất dễ gặp biến chứng nặng nề, điển hình là suy hô hấp, thở máy, chạy ECMO và tử vong nhanh chóng.
Trong thai kỳ, hệ miễn dịch của phụ nữ mang thai suy yếu, chức năng tim – phổi cũng bị suy giảm nên dễ bị virus, vi khuẩn tấn công gây viêm phổi cao hơn người bình thường nhiều lần. Nếu mẹ bầu mắc viêm phổi có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bà bầu và thai nhi, làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ, sinh non, sảy thai.
Phụ nữ mang thai nếu mắc Covid-19, đặc biệt biến chứng viêm phổi thật là điều rất tồi tệ. Gánh nặng bệnh tật cho mẹ bầu lớn hơn gấp cả trăm lần so với người bình thường khi người mẹ phải thở máy, chạy ECMO, dùng kháng sinh liều cao, em bé có nguy cơ sinh non, lây nhiễm bệnh,… thậm chí đe dọa tính mạng.
Để phòng ngừa đau tai, bạn có thể áp dụng một số cách sau:
Nhiễm trùng gây ra hàng chục nghìn ca tử vong mỗi năm, chủ yếu ở châu Á và châu Phi. Do đó, việc giáo dục của từng người, của cộng đồng để tiêm ngừa vắc xin cho vật nuôi, tăng cường nhận thức về nguy hiểm của vi rút gây bệnh dại sẽ hạn chế tỷ lệ tử vong. Đồng thời, mỗi gia đình khi nuôi thú cưng, nhất là chó nhà phải tuân thủ luật pháp về việc phòng tránh nguy cơ chó cắn người, nắm kiến thức sơ cứu khi bị chó cắn,…
Cần rọ mõm, xích chó lại khi dắt ra đường. Nếu gặp chó dữ, bạn không bỏ chạy vì đánh thức bản năng săn mồi của chó. Bạn đứng yên, 2 tay để hai bên tư thế giống một cái cây và nhìn lảng đi nơi khác, nhiều con chó sẽ mất hứng thú vì bị phớt lờ. Nếu vật nuôi bắt đầu cắn bạn, bạn phải tự vệ bằng cách đánh hoặc đá vào cổ họng, mũi và gáy của chó làm nó choáng và bạn có thời gian chạy thoát. Dùng toàn bộ trọng lượng cơ thể đè lên con vật, dùng đầu gối, khuỷu tay ấn mạnh xuống.
Những người công tác ở một số lĩnh vực cần được tiêm vắc xin phòng tránh phơi nhiễm như: Nhân viên y tế tiếp xúc người mắc bệnh dại, kỹ thuật viên phòng thí nghiệm xử lý vi rút bệnh dại (lyssavirus), nhân viên kiểm soát dịch bệnh động vật, kiểm lâm động vật hoang dã, người tiếp xúc trực tiếp với dơi, động vật ăn thịt hoặc động vật có vú khác có thể bị nhiễm bệnh.
Một số người đi du lịch “bụi”, người dân ở vùng có dịch bệnh lưu hành cũng nên tiêm vắc xin phòng phơi nhiễm bệnh dại. Cuối cùng, trẻ em khi chơi với thú cưng, nhất là khi bị thú cưng cắn, liếm,… phải được xử trí vết thương và tiêm vắc xin phòng dại ngay.
Khi bị chó cắn, nhiều người thường hốt hoảng và lo sợ với hàng loạt câu hỏi đặt ra như: Bệnh dại có chữa được không? Tôi bị động vật cắn trầy xước phải làm gì? Bị bệnh dại có chữa được không?…
Vi khuẩn là nguyên nhân gây viêm phổi thường gặp nhất ở trẻ em và người lớn. Viêm phổi do vi khuẩn nếu không nhận biết sớm và điều trị kịp thời sẽ dễ dẫn đến hậu quả khó lường, thậm chí tử vong. Các loại vi khuẩn thường gặp gồm: Streptococcus pneumoniae, Legionella pneumophila, Haemophilus influenzae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae,…
Theo thống kê, phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là “thủ phạm” nguy hiểm và thường gặp nhất gây viêm phổi ở nhóm này. Bệnh gây tử vong từ 10-20% và 50% ở nhóm đối tượng có nguy cơ cao như trẻ nhỏ, người già. Phế cầu khuẩn thường trú trong hầu họng người, được lây truyền nhiều nhất qua đường không khí (ho, hắt hơi) và lây lan khi tiếp xúc với người bệnh hoặc người khỏe mạnh mang vi khuẩn phế cầu trong người.
Việc điều trị viêm phổi do phế cầu đã và đang là vấn đề nhức nhối đối với ngành y tế, vì phế cầu là vi khuẩn có độc lực mạnh, có khả năng gây vỡ hồng cầu và xâm nhập gây chết tế bào. Phế cầu khuẩn đang gia tăng mức độ đề kháng kháng sinh, cần phải chọn lựa kháng sinh liều cao và cần phối hợp 2-3 loại kháng sinh, đặc biệt nếu bệnh cảnh viêm phổi nặng nề có thể phải dùng đến 3 loại kháng sinh, phối hợp cùng lúc và thời gian điều trị có thể kéo dài với chi phí điều trị rất tốn kém mới có khả năng khỏi bệnh.
Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có đến 30% trường hợp viêm phổi do nhiễm virus, đứng thứ 2 sau vi khuẩn. Có rất nhiều loại virus gây bệnh như virus hợp bào hô hấp (RSV), cúm mùa, cảm lạnh và cảm cúm, virus SARS-CoV-2 gây Covid-19,…
Hiện nay, virus SARS-CoV-2 là tác nhân nguy hiểm nhất gây viêm phổi xâm lấn, trong đó, virus có thể làm hỏng phế nang và khiến chất lỏng tích tụ trong phổi, có thể dẫn đến sự phát triển của hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS) – một dạng suy hô hấp nghiêm trọng, khiến người bệnh phải can thiệp điều trị khẩn cấp, chạy ECMO (tim – phổi nhân tạo), thậm chí gây tử vong nhanh chóng.
Trước bối cảnh cao điểm dịch bệnh về đường hô hấp hiện nay, viêm phổi do Covid-19 có xu hướng nặng hơn các dạng viêm phổi khác, gây viêm nhiễm nghiêm trọng hơn, biến chứng nặng nề và kéo dài ở một số người.
Viêm phổi do nấm là tình trạng người bệnh hít phải bào tử của nấm gây viêm nhiễm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp. Bệnh thường có diễn biến nhanh và rất phức tạp nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm thậm chí thiệt mạng.
Bên cạnh bào tử của nấm thì những tác nhân như: khói thuốc lá, bụi bẩn, hóa chất, chế độ dinh dưỡng, vận động – sinh hoạt không đúng cách,… cũng tạo điều kiện cho bệnh viêm phổi do nấm hình thành và dễ dàng phát triển gây viêm phổi.
Viêm phổi do hóa chất thường hiếm gặp, ít xảy ra nhưng cực kỳ nguy hiểm vì tỷ lệ gây tử vong cao. Tùy thuộc vào loại hóa chất đã phơi nhiễm mà mức độ nguy hiểm cho người bệnh sẽ khác nhau. Bên cạnh tổn thương phổi, các hóa chất có thể gây tổn hại cho nhiều cơ quan quan trọng khác trong cơ thể như hệ thần kinh, hệ tuần hoàn, gan, cơ quan tiết niệu,…